Als je je partner verliest, raak je misschien wel de belangrijkste persoon in je leven kwijt. Je maatje, met wie je alles deelde. Je bent niet meer de vrouw of de man van iemand. Het leven wordt nooit meer zoals voor het verlies. Het ‘alleen zijn' wordt bij verlies van een partner vaak als ergste ervaren. Daarnaast is er een verschil tussen het verlies van een partner op jonge leeftijd of op oudere leeftijd, omdat je dan in een andere levensfase bent. Op deze pagina geven wij je meer informatie over rouwverwerking op alle leeftijden bij het verlies van een partner.

    Rouwverwerking partner op jongere leeftijd

    Als je jong bent, sta je samen midden in het leven. Net als iedereen ben je bezig met je toekomst, carrière, kinderen, een huis kopen. Maar als je je partner verliest, houden voor jou ineens al die grote verwachtingen op. Als je kinderen hebt, ben je bovendien nu alleenstaande ouder. Mensen om je heen willen je wel helpen bij de rouwverwerking van je partner, maar zij zijn nog druk met het leven bezig, voor hen gaat alles wel door. Ze zullen begrip voor je proberen te hebben, maar zijn ook druk met hun eigen leven. Het kan zijn dat je hierdoor vrienden kwijt raakt, maar ook nieuwe vrienden vindt, want relaties veranderen door zo'n gebeurtenis.

    Rouwverwerking partner op oudere leeftijd

    Op oudere leeftijd spelen er heel andere dingen in het leven. Je bent misschien wel tientallen jaren samen geweest en ineens sta je alleen. Dat is een heel eenzaam gevoel. Je hebt voor je gevoel niets meer om naar uit te kijken. Je hebt het gevoel dat het leven nooit meer waardevol wordt, je partner met wie je zo lang alles deelde, is er immers niet meer. Je zult soms denken: wat heeft het leven dan nog voor zin. Vaak kun je wel je ervaringen delen met leeftijdgenoten. Maar het kan ook lastig zijn, omdat de oudere generatie minder makkelijk praat over gevoelens.

    Rouwverwerking echtgenoot

    Rouwverwerking na het verlies van een partner is een actief proces. De tijd heelt helaas niet alle wonden. Het gaat erom hoe je de tijd gebruikt. Je moet zelf ook stappen zetten.

    Hoe kun je beginnen?

    ​Rouw is persoonlijk, ga na wat je zelf nodig hebt. Een tijdje niks doen kan prima, maar uiteindelijk toch het leven weer oppakken zal ook moeten. Dat kan heel geleidelijk door eerst weer eens boodschappen te doen en daarna bijvoorbeeld weer te gaan werken. In het begin zal dat nog niet goed voelen, maar uiteindelijk zal het weer fijn zijn om het leven weer ‘te leven’.

    Afleiding zoeken is niet verkeerd, maar rouwverwerking heeft ook aandacht nodig. Stop het daarom niet weg, om te voorkomen dat je erin blijft hangen. Ontspanning is ook erg belangrijk, zoek een vorm die bij je past. Dat kan een eenvoudig middagslaapje zijn of een stuk fietsen.

    Kunnen rituelen helpen?

    ​Als je behoefte hebt aan rituelen, kan dat zeker helpen. Het is wel belangrijk om er iets positiefs van te maken. Bijvoorbeeld een gebakje eten met elkaar op de dag dat je partner jarig zou zijn.

    Ook het opruimen van spullen van de overledene kan een ritueel zijn, dat helpt bij het proces van het loslaten. Je kunt natuurlijk een deel bewaren om zo de ander mee te nemen in je leven, maar wel in een leven waarin je verder gaat.

    Vind je spullen wegdoen nog te moeilijk? Dan kun je ook een tussenweg kiezen, door het wel in dozen te stoppen, maar die pas later uit te zoeken. Het is wel belangrijk om aan de slag te gaan met opruimen van spullen. Soms willen mensen alles precies laten zoals het was, met bijvoorbeeld de schoenen van de partner nog onder de kapstok. Maar voor rouwverwerking moeten dingen wel veranderen, omdat je anders niet kunt loslaten.

    Lotgenoten verlies partner

    ​Praten met lotgenoten kan troost en steun geven. Voor anderen om je heen gaat het leven weer verder, waardoor het lastiger kan zijn om met hen je verhaal te delen. Lotgenoten begrijpen wat je bedoelt en hoe verdriet kan voelen. En heb je geen behoefte aan een praatgroep, dan zijn er tegenwoordig veel mogelijkheden om digitaal contact met lotgenoten te hebben.

    Daarnaast kun je ook altijd je gevoelens zelf op papier uiten. Je kunt dan ook eventueel opschrijven waarom je je even wél prettig voelde op die dag, omdat iemand bijvoorbeeld iets aardigs tegen je zei. Zo zie je ook in dat niet elke dag ‘zwart’ is.

    Welke gevoelens zijn normaal na verlies van partner?

    Pijn, verdriet en machteloosheid zijn heel herkenbaar, dat vindt iedereen normaal. Maar ook gevoelens zoals woede, angst, opluchting, boosheid en schuldgevoel zijn normale reacties. Het is dus echt niet raar als je woedend bent op je partner, zonder echte reden, alleen maar omdat hij of zij is overleden en jou als het ware in de steek laat. Of dat je opluchting voelt nadat je partner na een lang ziekbed overlijdt. Ook kun je je heel chaotisch voelen en niet weten hoe het nu verder moet.

    De gevoelens die er zijn, kunnen erg verschillen per persoon. De een is juist heel helder tijdens de eerste maanden en krijgt dan pas de mentale klap, de ander is maandenlang heel chaotisch en daarna klaart langzaam de mist een beetje op.

    Lichamelijke klachten

    ​Ook lichamelijk kun je van alles voelen, want eigenlijk rouwt je hele lichaam mee. Je kunt allerlei klachten ervaren, zoals moeheid, geen energie hebben, je niet kunnen concentreren. Je hebt misschien geen fut om te werken of geen zin om kleine praktische dingen te doen, zoals de boodschappen.

    Wat ook vaak voorkomt tijdens de rouwverwerking, is dat je lichamelijke klachten lijken op datgene waaraan je partner is overleden. Als je partner bijvoorbeeld aan darmkanker is overleden, kunnen je lichamelijke klachten zich concentreren op je buik. Dat kan zo ver gaan dat je echt bang wordt om ook darmkanker te hebben. Niet zo raar, want je hebt immers het nare aftakelingsproces van je partner gezien en daar angst voor gekregen.

    Besef dat rouw na één jaar niet klaar is. Sommige mensen vinden het tweede jaar juist moeilijker dan het eerste jaar. De Vlaamse psycholoog Manu Keirse geeft aan 'dat rouw als het ware als een schaduw levenslang met je mee gaat. Soms is de schaduw groot, soms is de schaduw kleiner. En soms denk je dat de schaduw er even niet is, maar wacht hij toch om de hoek op je en overvalt hij je onverwacht weer.'

    Praktische gevolgen verlies partner

    Het verlies van de partner kan vergaande gevolgen hebben. Denk aan financiële gevolgen; de nalatenschap moet worden geregeld en kun je wel in je huis blijven wonen? Of je was eerst tweeverdiener en nu moet je ineens alleen je hoofd boven water zien te houden. Maar ook de voogdij over de kinderen moet worden geregeld.

    Allemaal zaken waarbij je het beste hulp kunt zoeken. Probeer het niet allemaal alleen op te lossen. Monuta helpt je graag bij het vinden van een oplossing voor deze praktische zaken.

    Hoe kan mijn omgeving helpen bij de rouwverwerking?

    ​Mensen in je omgeving kunnen beter ‘volgend' zijn dan ‘initiatiefrijk'. Heel vaak proberen mensen je met goede bedoelingen een beetje te pushen. ‘Je moet er echt eens uit.' Of: ‘Het wordt tijd om weer eens aan een man te denken.' Vertel hen dat het beter is als zij aan je vragen wat je nu nodig hebt of zou willen.

    Wie echt wil helpen, biedt ook concrete hulp aan. Bekende opmerkingen zijn: ‘je mag me altijd bellen' of ‘roep als ik iets voor je kan doen'. Daar heb je eigenlijk niet zo veel aan, want dat doe je hoogst waarschijnlijk toch niet. Het is beter als iemand vraagt: ‘vind je het fijn om elke week een keer te komen eten' of ‘zal ik voortaan op vrijdag even bellen om te zien hoe het gaat?'

    Verder is het goed als de omgeving toch het geduld opbrengt om te blijven luisteren. Mensen die heel nauw bij je betrokken zijn, kunnen het beste de sterfdatum, verjaardag of trouwdag ergens noteren, zodat ze er rond die datum rekening mee houden of er naar vragen bij de rouwende. Daarnaast moet je ook zelf dingen aangeven, niet te passief zijn. Je kunt mensen in je omgeving vertellen dat je deze week slecht in je vel zit, omdat het de verjaardag of sterfdag van je partner is.

    Kun je weer van een nieuwe partner houden?

    Het moment waarop je weer van een nieuwe partner kunt houden, verschilt per persoon. Vaak ervaart men een schuldgevoel wanneer er gevoelens ontstaan voor een nieuwe partner. Alsof je je overleden partner verraadt.

    Ook het moment waarop je weer belangstelling krijgt kan verschillen. Tijdens een lang ziekbed kan het zijn dat je je partner al begint los te laten. Soms zijn mensen daarom na acht of negen maanden al toe aan een nieuwe relatie, maar meestal lukt dat nog niet binnen een jaar. Er zijn mensen, die na vijf jaar nog zeggen dat zij er niet aan moeten denken om weer een partner te hebben. Het kan zelfs zijn dat het een bewuste keuze is om niet meer aan een nieuwe relatie te beginnen.

    Niet vervangbaar

    ​Het is niet zo dat je nooit meer diepe gevoelens voor iemand anders kunt krijgen. Ook niet als je vijftig jaar samen bent geweest en veel van je partner hield. Wat de meeste mensen wel zeggen, is dat die nieuwe relatie heel anders is dan de eerdere relatie. Je partner is niet vervangbaar, maar je kunt wel weer een andere en misschien wel net zo mooie relatie met iemand opbouwen. Denk ook niet dat je eerst geen verdriet meer moet hebben voor je verder mag gaan. Soms kan, naast verdriet en rouw, toch een nieuwe liefde ontstaan.

    Deze informatie over rouwverwerking bij het verlies van een partner is afkomstig van rouwtherapeut Maria de Greef. Zij heeft jarenlange ervaring met het begeleiden van mensen die rouwen.

    Een nieuwe liefde na verlies van je partner

    Na het verlies van je partner kan het lang duren voordat je weer openstaat voor de liefde. En wellicht wil je dit ook wel helemaal niet meer. Rouwverwerking is een proces en dit proces is voor iedereen anders. In ons blog vertellen wij meer over het vinden van een nieuwe liefde na het verlies van je partner.

    Veelgestelde vragen over verlies van een partner

    Hoe omgaan met verdriet na overlijden partner?
    Iedereen gaat anders om met het verlies van een dierbare. Je bepaalt zelf waar je behoefte aan hebt. Het is belangrijk om aandacht te geven aan je gevoelens. Alle emoties mogen er zijn; verdriet, maar ook boosheid, schuldgevoel en opluchting. Daarnaast is het goed om dingen te doen die prettig voelen. Zorg goed voor jezelf tijdens de rouw. Het kan helpen om afleiding te zoeken, maar vlucht niet. Probeer de balans te vinden in het zoeken van afleiding. En zoek hulp als dat nodig is. Zoek bijvoorbeeld contact met lotgenoten of kies voor professionele hulp in de vorm van rouwtherapie.
     
    Wat hoort bij rouwverwerking na verlies partner?
    Pijn, verdriet en machteloosheid zijn heel herkenbaar, dat vindt iedereen normaal. Maar ook gevoelens zoals woede, angst, opluchting, boosheid en schuldgevoel zijn normale reacties. Ook kun je je heel chaotisch voelen en niet weten hoe het nu verder moet. De gevoelens die er zijn, kunnen erg verschillen per persoon. De een is juist heel helder tijdens de eerste maanden en krijgt dan pas de mentale klap, de ander is maandenlang heel chaotisch en daarna klaart langzaam de mist een beetje op.  
      
    Ook lichamelijk kun je van alles voelen. Je kunt allerlei klachten ervaren, zoals moeheid, geen energie hebben, je niet kunnen concentreren. Je hebt misschien geen fut om te werken of geen zin om kleine praktische dingen te doen, zoals boodschappen. 
     
    Op deze pagina lees je meer over rouwverwerking na verlies van een partner.