Wat is rouwen

    Het omgaan met verlies noemen we ook wel rouwen. Op het moment dat je een dierbare verliest, staat de tijd even stil. Maar langzamerhand moet het verdriet over het verlies een plek krijgen in je hoofd en in je leven. Deze overgang van je oude leven met je dierbare naar een nieuw leven zonder hem of haar noemen we rouwen. Rouwverwerking is voor iedereen anders.

    Rouwverwerking symptomen

    Rouwverwerking kan gepaard gaan met verschillende symptomen en klachten. Dit is bij ieder persoon weer verschillend. Want we rouwen allemaal op onze eigen manier. Vergelijk jezelf daarom ook niet met een ander. Niets is goed of fout als het op rouwen aankomt. Veelvoorkomende symptomen van rouwverwerking zijn:
     
    • Verdriet
    • Boosheid
    • Eenzaamheid
    • Hulpeloosheid
    • Piekeren
    • Moeheid
    • Concentratieproblemen
    • Hoofdpijn
    • Verminderde eetlust

    Hoelang duurt een rouwproces?

    Een ding is zeker: rouwverwerking kost tijd. En die tijd moet je nemen. De omgeving verwacht vaak dat de rouwperiode na een half jaar wel voorbij is. Maar dat is niet bij iedereen het geval. Het rouwproces verschilt per persoon en kost over het algemeen enkele jaren waarin je door rouwverwerkingsfases gaat en heen en weer slingert tussen verliestaken en hersteltaken. Pas als het verlies een plaats heeft gekregen en je aan iemand kunt terugdenken zonder daar bedroefd van te worden, kun je zeggen dat je het overlijden van een dierbare een plek hebt gegeven.

    Rouwverwerking op verschillende manieren

    Er zijn verschillende manieren waarop je kunt omgaan met rouw, vaak hangt dit ook af van het verlies wat je hebt meegemaakt. Het verlies van een kind kun je totaal anders ervaren dan het verlies van een partner of het verlies van een broer of zus. Rouwverwerking bij volwassenen kan ook weer anders zijn dan rouwverwerking bij kinderen. Graag geven we je op deze pagina's wat meer informatie over onderwerpen rondom verlies en rouwverwerking. We hopen dat dit voor jou een steun is in het rouwproces.

    Rouwverwerking fases: Vijf fases van rouw

    Het rouwproces kan verdeeld worden in vijf fases:

    Fase 1: ontkenning

    Rouw begint met ontkenning. Het ontkennen van een overlijden is een vorm van zelfbescherming. Op deze manier laat je het verdriet toe op eigen tempo.

    Fase 2: woede

    Het verdriet valt vaak samen met woede. Als je eenmaal laat doordringen wat er is gebeurd, zal boosheid opspelen. Deze boosheid wordt afgereageerd op wat in jouw ogen de boosdoener is.

    Fase 3: onderhandelen

    Je gaat doelen aan jezelf stellen, zoals stoppen met roken, de marathon lopen of een wereldreis maken. Het is een poging om een beter persoon te zijn, in de hoop dat het dan weer goedkomt.

    Fase 4: depressie

    Het besef komt dat de vorige fasen niet uithalen waar op gehoopt was. Nu begint de echte verwerking. De realiteit komt binnen, wat lastig is om te accepteren. In deze periode voel je je machteloos en onzeker. Dit kan tot depressie leiden.

    Fase 5: aanvaarding

    Na voldoende tijd komt aanvaarding. Het lukt om het overlijden los te laten. De overleden dierbare wordt zeker niet vergeten, maar het eigen leven gaat langzaamaan toch weer door. Het verlies krijgt zo een plekje.

    Rouwverwerking tips

    Een verlies verwerken is makkelijker gezegd dan gedaan. En wat bedoelen we eigenlijk met het verdriet ‘een plekje geven’? Ieder mens doet dit op zijn of haar eigen manier. Wat voor de een bemoedigende woorden zijn, kan de ander misschien verkeerd opvatten. Hieronder vind je vijf tips die je wellicht helpen in je rouwverwerking.
     
    Het is niet erg om te huilen
    Tranen drogen vanzelf weer op. En soms lucht een goede huilbui zelfs even op. Het zorgt ervoor dat je wat spanning laat gaan en het geeft je omgeving de kans om je te steunen of te troosten.
     
    Praat erover
    Praten met familie of vrienden over je overleden dierbare helpt bij de rouwverwerking. Je haalt samen fijne herinneringen op en zo merk je dat je niet de enige bent die hem of haar mist.
     
    Ga je gevoelens niet uit de weg
    Emoties kunnen alle kanten op gaan na het verlies van een dierbare. Het ene moment ben je verdrietig en dan weer boos of angstig. Dit kan frustrerend zijn, maar besef dat dit erbij hoort. Emoties vertellen je wat je op dat moment nodig hebt. En soms kunnen deze emoties je in het begin afschermen van de ergste pijn.
     
    Afleiding
    Ook al zit je er wellicht helemaal niet op te wachten. Een beetje afleiding kan soms helpen om even je gedachten te verzetten. Een stukje wandelen of een hobby beoefenen kan je helpen om even een rustmoment te vinden.
     
    Wees niet bang om hulp te vragen
    Het is belangrijk dat je je omgeving laat weten hoe het met je gaat. Soms vinden mensen uit je omgeving het lastig om zelf hulp aan te bieden omdat ze je niet lastig willen vallen of bang zijn dat ze iets verkeerds zeggen. Vraag daarom gerust om hulp. En wil je liever niet hulp vragen aan je familie of vrienden dan kun je ook altijd contact opnemen met je huisarts of een professionele rouwcoach voor hulp bij rouwverwerking.

    Hoe steun je iemand die rouwt?

    Als iemand in je naaste omgeving te maken heeft met een verlies, wil je die persoon graag helpen. Maar wat is nou een goede manier om te helpen en troost te bieden? Vaak is het voor degene die rouwt al heel fijn om te weten dat je er voor ze bent. Geef aan dat je aan hem of haar denkt. Dit kan in kleine dingen zitten zoals een kaartje sturen of iemand bellen. Als je een goede band hebt, kun je ook op bezoek gaan en een luisterend oor bieden. Wellicht vind je dit spannend omdat je niet goed weet wat je moet zeggen. Bedenk dan dat het er niet om gaat wat je zegt. Het kan al fijn zijn als je luistert. Hierdoor voelt de persoon zich minder alleen en gehoord.

    Praktische steun bieden bij rouw

    Bij het overlijden komt vaak veel kijken en er moet veel geregeld worden. Het is voor nabestaanden vaak moeilijk om zelf hulp te vragen. Je kunt daarom zelf je hulp aanbieden door bijvoorbeeld de boodschappen te doen of een maaltijd te koken. Een keer op de kinderen passen kan ook een uitkomst zijn. Hierdoor krijgt degene die rouwt even een momentje van rust voor zichzelf.

    Blog van een rouwcoach

    Als je een dierbare hebt verloren, kan het fijn zijn om een vorm van steun te vinden. Iets waaraan je je kunt vasthouden om een beetje een gevoel van grip te hebben op je leven. Want dat gevoel is vaak ver te zoeken bij rouw. Rouwcoach Minjon van Zoest vertelt meer over de fases van rouw en geeft je tips hoe je hiermee om kunt gaan in haar blog.

    Veelgestelde vragen over rouwverwerking

    Welke fasen horen bij rouwverwerking?
    Het verschilt per persoon hoe rouwverwerking eruit ziet. Over het algemeen komen de volgende vijf fasen vaak voor bij rouw: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. De duur en volgorde van deze fasen is voor iedereen anders.
    Hoe krijg ik hulp bij rouwverwerking?
    Je kunt op verschillende manieren hulp krijgen bij rouwverwerking. De hulplijn van MIND Korrelatie is dagelijks bereikbaar voor vragen over rouw of rouwverwerking begeleiding. De psychologen en maatschappelijk werkers van MIND Korrelatie geven gratis advies en hulp aan iedereen. Dat kan anoniem, zowel telefonisch als via de mail of chat. MIND Korrelatie is bereikbaar op werkdagen van 9.00 -18.00 uur via telefoonnummer 0900 - 1450 (€ 0,15 p/m). Mailen en chatten kan ook via www.mindkorrelatie.nl.
     
    Fonds Psychische Gezondheid heeft een brochure gemaakt over rouw. Hierin kun je meer achtergrondinformatie vinden over begeleiding bij rouwverwerking en over rouw bij kinderen of na suïcide.

    Stichting Achter de Regenboog richt zich op begeleiding bij rouwverwerking van kinderen en jongeren. Je kunt hen bereiken op www.achterderegenboog.nl.

    Uiteraard staat ook de uitvaartverzorger van Monuta voor je klaar tijdens en na de uitvaart voor praktische hulp en hulp bij rouwverwerking. Het is ook mogelijk je verhaal te delen of met lotgenoten te praten op Wie troost mij.
    Hoe lang duurt rouw na overlijden dierbare?
    Het rouwproces verschilt per persoon. Over het algemeen kost het enkele jaren waarin je door rouwverwerkingsfases gaat. Pas als het verlies een plaats heeft gekregen en je aan iemand kunt terugdenken zonder daar bedroefd van te worden, kun je zeggen dat je het overlijden van een dierbare een plek hebt gegeven.
    Hoe ga je om met verlies van een dierbare?
    Iedereen gaat anders om met het verlies van een dierbare. Je bepaalt zelf waar je behoefte aan hebt. Je kunt aan de volgende dingen denken als je een dierbare verliest.

    Geef aandacht aan je gevoelens. Alle emoties mogen er zijn; verdriet, maar ook boosheid, schuldgevoel en opluchting. Wegstoppen zorgt er niet voor dat ze verdwijnen, daarom is het goed om ze juist toe te laten.

    Doe dingen die prettig voelen. Zorg goed voor jezelf tijdens de rouw.

    Zoek afleiding, maar vlucht niet. Probeer de balans te vinden in het zoeken van afleiding.

    Zoek hulp als dat nodig is. Denk niet dat er iets mis is als het verwerken bij anderen beter lijkt te lukken dan bij jou. Ook is hulp zoeken heel normaal als je merkt dat je niet verder komt en als het ware vast blijft zitten in je rouw. Zoek bijvoorbeeld contact met lotgenoten of kies voor professionele hulp in de vorm van rouwtherapie.